رسانه‌ها و پلتفرم‌های اجتماعی

نحوه ارتباط مردم با یکدیگر در قرن بیست‌ویکم به‌سرعت تکامل یافته است. در دهه 1990، اگر کسی می‌خواست یک آموزش ویدیویی را در شبکه‌های اجتماعی خود به اشتراک بگذارد، گزینه‌های انتشار محدود بود (به‌عنوان مثال، ایمیل، فلاپی دیسک، یا احتمالا یک دیسک فشرده). اما اکنون، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی چون یوتیوب، اینستاگرام و تیک‌تاک قابلیت‌های حرفه‌ای ویرایش و اشتراک‌گذاری ویدئو را ارائه می‌کنند که به کاربران این امکان را می‌دهد که در عرض چند دقیقه محتوایی را ایجاد و برای هزاران بیننده منتشر کنند. به این ترتیب، رسانه‌های اجتماعی به‌طور پیوسته به یک جزء جدایی‌ناپذیر برای نحوه ثبت جنبه‌های زندگی فیزیکی افراد و به اشتراک‌گذاری آن‌ها با دیگران تبدیل شده‌‌اند. پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی سبک زندگی [1]، یادگیری و چگونگی ایجاد، حفظ و تعیین مرز ارتباط افراد با یکدیگر را تغییر داده‌اند [2].

کار[1] و هیز[2] رسانه‌های اجتماعی را این‌گونه تعریف می‌کنند: «کانال‌های مبتنی بر اینترنت که به کاربران اجازه می‌دهند از طریق آن‌ها با یکدیگر به شکلی همزمان یا ناهم‌زمان[در زمان‌های مختلف] و به‌طور انتخابی با مخاطبانی گسترده و محدود تعامل داشته باشند و محتوای تولیدشده توسط کاربران و تعامل آن‌ها با یکدیگر، مبنای تولید ارزش باشد» [3]. پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی راه‌های جدیدی را برای به اشتراک‌گذاری خود، تجربیات و احساسات افراد با جوامع آنلاین گسترده‌تر از طریق پست‌ها، توییت‌ها، اشتراک‌گذاری‌ها، لایک‌ها و نظرات ارائه می‌دهند و افراد از این پلتفرم‌ها برای بیان نقاط عطف مهمی استفاده می‌کنند که باعث شادی، غم و اندوه و چالش‌ها و کنار آمدن با بحران‌ها استفاده می‌کنند [4]. بسیاری از محققان این تعاملات بین فردی در رسانه‌های اجتماعی را سازنده ارزیابی کرده و معتقدند که این تعاملات به ایجاد سرمایه اجتماعی، افزایش عزت نفس و بهبود رفاه شخصی منجر می‌شوند [5] [6] [7]. اما در کنار این تاثیرات مثبتی که شبکه‌های اجتماعی دارند محققان نگرانی‌های فزاینده‌ای را درمورد جمع‌آوری غیراخلاقی داده‌ها و سوء استفاده از حریم خصوصی افراد نیز مطرح کرده‌اند [8] [9].

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در تاریخ 22 و 23 فوریه در طی نشستی پیش‌نویس سند «راهنمای تنظیم‌گری پلتفرم‌های دیجیتال» را ارائه کرد و از ذی‌نفعان، متخصصان و نهادهای جامعۀ مدنی درخواست کرد که دیدگاه‌ها و ‌‌نظرات خویش درباره سند مذکور را با این سازمان به اشتراک بگذارند.

با توجه به اهمیت روزافزون پلتفرم‌های پیام‌رسان و همچنین شبکه‌های اجتماعی در گسترش اطلاعات و توسعۀ ارتباطات اجتماعی که مضاف بر اینکه از اهداف اصلی مصرح در راهبردهای سازمان یونسکو بوده، از مهمترین دغدغه‌های حکمرانی فرهنگی و اجتماعی کشورها در سطح ملی ‌نیز است، اندیشکده هاتف در پی آن خواهد بود تا در این نشست علمی با میزبانی از کارشناسان این حوزه؛ آقای دکتر یاسر خوشنویس و خانم دکتر نرگس نراقی و همچنین نمایندۀ محترم کمیسیون ملی یونسکو در ایران از خلال واکاوی این سند، در کنار فهم و احصا دلالت‌های آن برای جمهوری اسلامی ایران، موضوع تنظیم‌گری پلتفرمهای دیجیتال در ایران و سیاست‌های حاکم بر این حوزه را نیز مورد نقد و تحلیل قرار دهد.

زمان: دوشنبه 15اسفند1401 ساعت 17

مکان: ضلع شمال‌غربی چهارراه ولی‌عصر، شماره 907، خانۀ اندیشه‌ورزان

چرا مهاجرت استارتاپ‌ها به یک معضل تبدیل شده است؟

تداوم وضعیت نابسامان اقتصادی و نبود چشم‌اندازی از آیندۀ روشن در کشور، طی سالیان اخیر باعث آغاز و گسترش موج جدیدی از مهاجرت در ایران شده است که می‌توان از آن به مهاجرت کسب‌وکارها یا همان «استارتاپ»‌ها تعبیر کرد. علت دیگر ایجاد و گسترش این موج مهاجرتی جدید، سرمایه‌گذاری جدی کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات در توسعۀ اکوسیستم‌های نوآوری و پروژه‌هایی مانند شهر اینترنتی دوبی است که با توجه به نزدیکی جغرافیایی و تسهیلات قابل‌توجه ارائه‌شده به استارتاپ‌های مستقر در این اکوسیستم‌ها، شرایط بسیار جذابی را برای مهاجرت استارتاپ‌ها از کشورهای دیگر فراهم آورده‌ است

این روند روبه‌رشد مهاجرتی در بین کسب‌وکارها و همچنین سرمایۀ‌ انسانی شاغل در اکوسیستم استارتاپی کشور، مخاطراتی را با خود به همراه داشته است که محسوس‌ترین آن‌ها کاهش تعداد تیم‌های مستعد جوان و دارای ایده استارتاپی و همچنین افزایش بی‌رویۀ دستمزد نیروی کار حرفه‌ای (بیشتر کدنویسان نرم‌افزار مورد نیاز اکوسیستم) است. اما این روند در میان‌مدت و بلندمدت منجر به ازرونق‌افتادن اکوسیستم استارتاپی در ایران، افزایش ناامیدی در بین جوانان، کاهش رشد GDP و در نهایت مخاطرات امنیتی حاصل از ایجاد کلونی‌های نخبگانی مخالف نظام در خارج از کشور خواهد شد.