تاریخچه اقتصاد دانش‌بنیان

صورت‌‌بندی‌‌های مختلف از شاخه‌‌های علمی باعث می‌‌شود تا با نگریستن از زاویه‌‌‌ای جدید به دستاوردهای نو برای رفع نیازها برسیم. یکی از علوم با شاخه‌‌های متعدد که از ابعاد مختلفی مثل روانشناسی، مهندسی، سیاست و… به آن پرداخته شده‌، اقتصاد است. تنوع رویکرد به اقتصاد متناسب با توسعۀ اقتصادی و افزایش سطح تولید و درآمد جوامع شکل گرفته که منجر به ایجاد نیاز برای کشف فرصت‌‌های خالی در کشورها شده است. اقتصاد دانش‌بنیان از مورد‌توجه‌‌ترین این صورت‌‌بندی‌هاست که قصد داریم در مقالۀ پیش‌‌رو به آن بپردازیم.

اقتصاد دیجیتال، اقتصاد کشاورزی، اقتصاد اشتراکی، اقتصاد صنعتی، اقتصاد اطلاعات‌محور، اقتصاد رفتاری و انواع دیگری از صورت‌بندی‌های ایجادشده از اقتصاد، طی سال‌های گذشته به ادبیات علم اقتصاد اضافه شده است و هرکدام سعی کرده‌اند تا از زاویۀ دیدی متفاوت به روابط اقتصادی بپردازند تا با تعریف خود روابط اقتصادی‌اجتماعی بشری را توصیف کرده و به ارائۀ راهکار برای بهره‌‌مندی از آنها بپردازد. در بین انواع مفاهیم مطرح شده در مجامع علمی و رسانه‌ای در فضای جهانی و البته کشور در سال‌های اخیر یک صورت‌بندی – که هرچند در فضای علمی تازه نیست – موردتوجه سیاست‌گذاران قرار گرفته تا با توسل به آن بتوانند اقتصاد کشور را متحول کنند. مفهوم اقتصاد دانش‌بنیان بیش از 50 سال پیش به ادبیات علمی دنیا اضافه شد و از اوایل دهۀ 80 شمسی در کشور جای خود را باز کرد، اتفاقی که باعث ایجاد یک موج سرمایه‌گذاری و حمایتی گسترده از آن توسط نظام سیاسی و اقتصادی در کشور شد. در این مقاله علاوه بر توضیح تاریخ و مفهوم اقتصاد دانش‌بنیان و تأثیرات آن بر بخش‌های مختلف به وضعیتش در کشور می‌پردازیم.