بایگانی برچسب برای: آزادی کسب و کار

سرمایه اجتماعی برای توسعه کارآفرینی (تصویر را هوش مصنوعی ساخته است)

برای رشد کسب‌وکارها سرمایه‌های گوناگونی اهمیت دارند. یعنی نه‌تنها سرمایه‌گذاری مالی، بلکه افزودن دارایی‌های ارتباطی یک کسب‌وکار نیز می‌تواند یک سرمایه‌گذاری کلیدی و ضروری باشد. این موضوع زمانی بیشتر حائز اهمیت می‌نماید که وضعیت اجتماعی و اقلیمی به آن دامن بزند. به بیان دیگر، به‌طور خاص درمورد ایران شکاف‌های میان دولت-ملت سبب می‌شود که سرمایۀ اجتماعی در جامعۀ معاصر ایرانی مخدوش باشد؛ در چنین شرایطی، ساختارهای متمرکز و عمودی و صُلب، فضای پویا و منعطف و متکثر را از بین می‌برد. جامعۀ مدنی به کمک ابزارهای دیجیتالی، تمایل بسیاری برای خودابرازی و کنشگری فعال خواهد داشت؛ اما ساختار مانع چنین تحرکی خواهد شد. این وضعیت، شرایطی را سبب می‌شود که جامعه‌شناسان آن را ذره‌ای‌شدن جامعه می‌نامند؛ یعنی وضعیتی که در آن افراد ترجیح می‌دهند حلقه‌های اعتمادشان را کوچک‌تر کرده و اهداف خود را به‌صورت فردی دنبال کنند. استدلالی که چنین وضعیتی را توجیه می‌کند می‌تواند اتکا به درآمدهای نفتی در حکومت‌ها و بی‌نیازی آن‌ها به مردم (برای نمونه بی‌نیاز از جلب اعتماد جامعه برای دریافت مالیات) باشد. بر همین اساس است که  افراد در برقراری ارتباطات افقی ناتوان بوده و هم‌افزایی با دیگران در زیست اجتماعی را کمتر می‌آموزند [[1]].

با این مقدمه، این مقاله، مقالۀ دوم از بخش دوم این پرونده، به بررسی این می‌پردازد که گردآوری و داشتن این نوع سرمایه برای کسب‌وکارها چه اهمیتی دارد. در بخش اول پرونده، با عنوان مرثیه‌ای بی‌اشک بر مرگ عموزنجیرباف، پیرامون ماهیت و تشکیل سرمایۀ اجتماعی صحبت شده است که محل بحث اصلی در این بخش پرونده است.

ادامه مطلب
سرمایه اجتماعی و حمایت نزدیکان در توسعه کسب‌وکار (عکس را هوش مصنوعی ساخته است)

برقراری ارتباطات اهمیتی کلیدی در نوآوری و کارآفرینی دارد. یک کارآفرین، خصوصاً در مراحل ابتدایی فعالیت خود، بیش از هر چیز نیاز به حمایت‌های اطرافیان خود دارد؛ حمایتی که بخشی از آن مالی (قرض‌کردن از خانواده و دوستان) و بخش دیگران آن کاملاً غیرمالی‌ست (مانند تحمل درآمد اندک یکی از اعضای خانواده در سال‌های نخست کارآفرینی).

البته که اهمیت ارتباطات و شبکۀ شغلی و حرفه‌ای در لایه‌های کلان‌تری مانند توسعۀ نوآوری و حتی توسعۀ اقتصادی نیز به‌طور مفصل بحث شده است. و از همین روی نه فقط خود کارآفرین بلکه محیط پیرامونی وی نیز باید واجد نهادهایی باشد که ارتباطات میان بازیگران مختلف را تسهیل کند. مثلاً در اقتصاد پلتفرمی، که کسب‌وکارهای آن در سال‌های نخستین فعالیت زیان‌ده هستند، وضعیت مالیات‌دهی کسب‌وکار وضعیتی خاص و منحصربه‌فرد است. نظام مالیاتی کشورها، که عمدتاً ساختار بوروکراتیک شدیدی داشته و وضعیت ذهنی حاکم بر آن نیز به اقتصاد سنتی نزدیک‌تر است، نخواهد توانست خود را به‌سرعت با ذات و ماهیت اقتصاد پلتفرمی آشنا کند؛ مگر اینکه با وجود سازمان‌های میانجی، مانند واسط‌های تنظیم‌گری، این موضوع برای آن‌ها تفهیم شده و سازوکار مالیات‌گیری از این سنخ کسب‌وکارها بازتعریف شود. این امر مستلزم داشتن پیوندهای ارتباطی و شناختی قوی میان نهادهای سیاست‌گذار، واسط‌های تنظیم‌گری، نظام قضایی، نظام مالیاتی، کسب‌وکارها و بسیاری بازیگران دیگر است.

ادامه مطلب
نئولیبرالیسم چیست؟ و چرا تا این اندازه صحبت از آن بر سر زبان‌ها است؟

مقدمه

نئولیبرالیسم اصطلاحی است که در سال‌های اخیر به‌شدت بر سر زبان‌ها است. از فضای دانشگاهی و مقالات علمی گرفته تا فضای رسانه‌ای و سیاسی این اصطلاح را به کرّات به کار می‌برند. اما پرسش بجایی است که این اصطلاح اساساً چه معنایی دارد؟ چه کسی را می‌توان نئولیبرال دانست؟ و چرا این واژه تا به این اندازه پرتکرار شده است؟

استعمال واژۀ نئولیبرال تنها به نزاع‌های سیاسی، رسانه‌ای و علمی در مسند بین‌المللی محدود نمی‌شود. همچنین در فضای سیاسی و رسانه‌ای ایران این واژه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی نئولیبرالیسم را یک پروژۀ امنیتی برای نفوذ در ساختار اقتصادی و سیاسی کشور تلقی می‌کنند و برخی دیگر نیز دلیل بحران‌های اقتصادی و اجتماعی سال‌های اخیر جامعۀ ایران را در نئولیبرالیسم جست و جو می‌کنند.

جنجال‌ها بر سر نئولیبرالیسم در ایران

در این سال‌ها افراد مختلفی نئولیبرالیسم و شیوع سیاست‌های نئولیبرال را منشأ مشکلات متأخر اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ایران دانسته‌اند. از سوی دیگر، برخی از صاحب‌نظران فضای سیاست‌های اقتصادی حاکم بر ایران را به‌شدت دور از اقتصاد باز و بازار آزاد می‌بینند؛ و به همین علّت، ریشه‌یابی مشکلات ایران در پدیده‌ای به نام نئولیبرالیسم را مبارزه با دشمنی خیالی و ناموجود به حساب می‌آورند.

ادامه مطلب