اندیشکده چیست think tank

آشنایی با ساختار و کارکرد اندیشکده‌ها در آمریکا، آلمان و انگلستان

اندیشکده‌ها در آمریکا

اندیشکده‌ها در سال‌های پس از دهۀ1960 به‌طور چشمگیری در آمریکا گسترش پیدا کردند. تعریف معمول در زمینۀ آمریکایی برای یک اندیشکده، پژوهش‌محوری در باب سیاست‌گذاری، عدم‌وابستگی سازمانی به دولت یا دانشگاه‌ها و در نهایت غیرانتفاعی بودن، به‌منزلۀ مشخصه‌های اصلی تلقی می‌شود.

رشد اندیشکده‌ها در آمریکا به‌حدی بوده است که اندیشکدۀ رند[1] به بودجۀ سالیانه‌ای معادل 260میلیون دلار و اندیشکده‌هایی مانند بروکینگز[2]، هریتیج[3] و اِربِن بودجه‌ای در حدود 60 تا 100میلیون در سال2011 به خود اختصاص داده‌اند. برای درک بیشتر این روند رشد لازم است به میزان بودجۀ همین اندیشکده‌ها در سال1987 توجه کنیم. بودجۀ مؤسسۀ رند در سال1987، معادل 60میلیون دلار و بروکینگز و هریتیج، حدود 14میلیون دلار بوده‌است.

نقش‌هایی که اندیشکده‌ها در محیط سیاسی آمریکا ایفا می‌کنند را می‌توان در چند حوزه مد نظر قرار داد:

ادامه مطلب
هیس دانشگاه فریاد نمی‌زند - اندیشکده هاتف

گزارش نشست «هیس! دانشگاه فریاد نمی‌زند»

سه‌شنبه ۴ بهمن1401 نشستی به همت اندیشکده هاتف در خانۀ اندیشه‌ورزان با حضور دکتر مقصود فراستخواه و دکتر ابراهیم آزادگان برگزار شد. موضوع این نشست نقش دانشگاه در بحران‌های اجتماعی-سیاسی جامعۀ ایران بود. دکتر آزادگان در ابتدا از اهمیت دانشجویان در جامعۀ مدنی سخن گفت.

هیس دانشگاه فریاد نمی‌زند - اندیشکده هاتف
نشست هیس دانشگاه فریاد نمی‌زند – نقش دانشگاهیان و نهاد دانشگاه در بحران‌های اجتماعی-سیاسی با حضور دکتر مقصود فراستخواه و دکتر ابراهیم آزادگان. اندیشکده هاتف. 4بهمن1401

چرا دانشجو مهم است؟

به اعتقاد آزادگان اهمیت دانشجو در جامعۀ مدنی به این دلیل است که اگر جامعه دچار یک مشکل شود، این قشر اولین گروهی است که به وجود این مشکل پی می‌برد و اعتراض می‌کند. خیلی از آدم‌های جامعه به‌دلیل شغل و حقوق ثابتی که دارند یا به‌خاطر حفظ موقعیت اجتماعی‌شان دارای روحیۀ محافظه‌کاری می‌شوند. به همین دلیل این افراد دردهای جامعه را حتی ممکن است که حس هم نکنند. اما چرا دانشجویان می‌توانند این دردهای اجتماعی را به خوبی درک کنند؟

ادامه مطلب
امید اجتماعی زن زندگی آزادی

امید اجتماعی و جنبش زن زندگی آزادی

مقدمه:

ایرانیان در چند ماه اخیر در همان ایرانی که پیش از 25 شهریورماه 1401 بود زندگی نمی‌کنند. از پدیده‌های قابل‌توجه در چند ماه اخیر پس از کشته‌شدن مهسا امینی، سخن‌گفتن از امیدواری در جامعۀ ایرانی است. جستجو در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر به‌وضوح نشانه‌هایی از این پدیده را می‌رسانند. امیدواری حالتی بود که ظاهرا تا پیش از شروع تنش‌ها در بین ایرانیان هر روز نحیف و سست‌تر می‌شد. آمارهای بالای مهاجرت و نتایج پیمایش‌های مختلف به‌شدت این سستی را به رخ می‌کشیدند. اما چند ماهی است که این موجود بی‌رمق لااقل در میان بخش‌هایی از جامعه در حال جان‌گرفتن است. پرسشی که می‌توان بر آن تامل کرد این است که این روزها چه در درون خود دارند که امیدواری را از چنان وضع اسف‌باری هرچند اندک اما به جلو پیش برده‌اند؟ ما در چه وضع متفاوتی پیش از کشته‌شدن مهسا زندگی می‌کنیم؟

ادامه مطلب
نشست کارنامه علم دینی در ایران - اندیشکده هاتف - دکتر جواد درویش و دکتر محمدتقی موحد ابطحی

نشست کارنامه علم دینی در ایران

اندیشکده هاتف برگزار می‌کند:

نشست کارنامه علم دینی در ایران

با حضور

دکتر جواد درویش

دکتر محمدتقی موحد ابطحی

از اوایل دهه شصت، همراه با انقلاب فرهنگی و رواج گفتمان نه غربی نه شرقی، در فضای فکری کشور مجموعه‌دغدغه‌هایی مطرح شدند که می‌توان آن‌ها را ذیل عنوان علم دینی گنجاند؛ نوعی داعیه‌ی طرح جدیدی از علوم یا مبتنی‌ساختن علوم فعلی بر بنیادهای الهیاتی، خصوصا الهیات اسلامی.

ادامه مطلب
کشورهایی که در بازه بین سال_های 2010 تا 2018 به اتباع خارجی ویزای استارتاپی اعطا می_کنند

مهاجرت تیم‌های استارتاپی، موج جدید مهاجرت نخبگان

چرا مهاجرت استارتاپ‌ها به یک معضل تبدیل شده است؟

تداوم وضعیت نابسامان اقتصادی و نبود چشم‌اندازی از آیندۀ روشن در کشور، طی سالیان اخیر باعث آغاز و گسترش موج جدیدی از مهاجرت در ایران شده است که می‌توان از آن به مهاجرت کسب‌وکارها یا همان «استارتاپ»‌ها تعبیر کرد. علت دیگر ایجاد و گسترش این موج مهاجرتی جدید، سرمایه‌گذاری جدی کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات در توسعۀ اکوسیستم‌های نوآوری و پروژه‌هایی مانند شهر اینترنتی دوبی است که با توجه به نزدیکی جغرافیایی و تسهیلات قابل‌توجه ارائه‌شده به استارتاپ‌های مستقر در این اکوسیستم‌ها، شرایط بسیار جذابی را برای مهاجرت استارتاپ‌ها از کشورهای دیگر فراهم آورده‌ است

کشورهایی که در بازه بین سال_های 2010 تا 2018 به اتباع خارجی ویزای استارتاپی اعطا می_کنند
کشورهایی که در بازه بین سال_های 2010 تا 2018 به اتباع خارجی ویزای استارتاپی اعطا می_کنند

این روند روبه‌رشد مهاجرتی در بین کسب‌وکارها و همچنین سرمایۀ‌ انسانی شاغل در اکوسیستم استارتاپی کشور، مخاطراتی را با خود به همراه داشته است که محسوس‌ترین آن‌ها کاهش تعداد تیم‌های مستعد جوان و دارای ایده استارتاپی و همچنین افزایش بی‌رویۀ دستمزد نیروی کار حرفه‌ای (بیشتر کدنویسان نرم‌افزار مورد نیاز اکوسیستم) است. اما این روند در میان‌مدت و بلندمدت منجر به ازرونق‌افتادن اکوسیستم استارتاپی در ایران، افزایش ناامیدی در بین جوانان، کاهش رشد GDP و در نهایت مخاطرات امنیتی حاصل از ایجاد کلونی‌های نخبگانی مخالف نظام در خارج از کشور خواهد شد.

ادامه مطلب
روحانیت و مسئله حجاب شرعی و اجباری

مسئلۀ پوشش در کشاکش اخلاق و حقوق (1)

تفکیک هنجار اخلاقی و قانونی

برای تحلیل و واکاوی مسئلۀ حجاب اجباری، در بادی امر به نظر لازم می‌رسد که به تفکیک میان دو سطح و لایۀ هنجارین تصدیق کنیم. بدون این تصدیق، راه برای بسیاری گفت‌وگو‌ها بسته می‌شود.

مراد از هنجار اخلاقی، هنجاری است که به‌خودی‌خود، مستقل از قوانین جامعۀ بشری، برای فرد الزامی هنجارین پدید می‌آورد. برای نمونه مادری به فرزندش می‌گوید: «دروغ‌گفتن غیراخلاقی است.» این بدین معنا است که نباید دروغی گفته شود. این هنجار مستقل از این که حاکمیتی قانونی وضع کند، معتبر خواهد بود.

اما هنجار حقوقی، هنجاری است که وابسته به امری قانونی است. «عبور از چراغ قرمز ممنوع است.» این هنجاری حقوقی است که متناسب با شرایط اجتماعی در جهت تنظیم و بهینه سازی فرآیند‌های عبور و مرور وضع می‌شود. البته بسیاری از اوامر حقوقی پیش‌زمینه‌هایی اخلاقی دارند. برای نمونه در تمام جوامع قتل انسان، که عملی به‌خودی‌خود غیراخلاقی است، از حیث قانونی نیز ممنوع است. به عبارتی دیگر بسیاری از احکام حقوقی ریشه در امر اخلاقی دارند. اما مسئله اینجاست که صرف وجود امر اخلاقی، نمی‌توان برای آن به وضع قانون اقدام کرد.

ادامه مطلب