موضوع فصل دوم پادکست دوسیه، که مانند فصل اول گفتوگومحور است، تجربۀ تحصیل علوم انسانی در دانشگاههای برتر دنیاست. تمام مهمانان این فصل یا برای تحصیل در مقطعی خاص (ارشد یا دکتری) به خارج از کشور رفتهاند و یا برای گذراندن فرصت مطالعاتی. همه نوع رشتۀ علوم انسانی هم در این فصل میبینیم: از روانشناسی گرفته تا MBA، از فلسفۀ علم گرفته تا حقوق. همچنین مهمانهای این فصل در دانشگاههای متنوعی تحصیل کردهاند: از دانشگاه هومبولت آلمان بگیرید تا دانشگاه وریج آمستردام هلند؛ از مدرسۀ کسبوکار اینسید فرانسه بگیرید تا دانشگاه زوریخ سوییس.
گفتوگوی ما با این افراد عموما حول سه محور اصلی خواهد بود:
۱- معرفی رشته و موضوعاتی که روی آن کار میکنند.
۲- تجربیات آکادمیکی که در دانشگاههای خارج از ایران داشتهاند.
۳- تجربیاتی شخصی که در مسیر مهاجرت یا در کشور مقصد داشتهاند.
سعی شده زبان گفتگوها بهصورتی باشد که حتی کسانی که مطالعهای در مورد این رشتهها نداشتند هم متوجه بحث ما شوند.
اما چرا در فصل دوم دوسیه به این موضوع میپردازیم؟ دو روند در حال حاضر در جامعۀ دانشگاهی ایران پررنگ شده است. روند اول موج علاقه به علوم انسانی است. تعداد افرادی که رشتهشان را به علوم انسانی تغییر میدهند، در حال افزایش است. برای نمونه اخیرا رییس دانشگاه علامه طباطبایی در مصاحبهای گفته است در مقطع ارشد بعضی رشتههای علوم انسانی، بیش از ۵۰ درصد دانشجویان، در دوره لیسانسشان، رشتههای غیرعلوم انسانی مانند مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی کامپیوتر خواندهاند. روند دوم مهاجرت به خارج از کشور است. سالنامه رصدخانه مهاجرت ایران در سال ۱۴۰۱ نشان میدهد که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میلادی، تعداد دانشجویان ایرانی در خارج ۴ برابر شده است. این دو روند ما را به این نتیجه رساند که تجربیات علومانسانیخواندههای خارج از کشور برای جامعه کنونی ما بسیار مهم است. از طرفی میتوان این ادعا را مطرح کرد که هنوز درک درستی از علوم انسانی در جامعۀ ما شکل نگرفته است. ما نمیدانیم علوم انسانی چیست و چه میکند. شاید بد نباشد پاسخ این پرسش را از کسانی بشنویم که تجربۀ تحصیل در بهترین دانشگاههای رشتهشان را دارند.
پادکست دوسیه، کاری از کارگروه جامعه و حکمرانی اندیشکده هاتف است. علی سلطانزاده نیز مجری و سردبیر دوسیه است. این فصل پادکست با حمایت موسسۀ حامی ساخته شده است. هدف حامی توسعۀ علوم انسانی و اجتماعی در کشور است. تمام افرادی که در این فصل با آنها گفتگو شده، با حمایت این موسسه در خارج از کشور تحصیل کردهاند.
